1. Giới thiệu
Công nghệ Mô hình thông tin công trình (BIM - Building Information Modeling) đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong ngành xây dựng trên toàn thế giới. BIM không chỉ là một công cụ thiết kế 3D, mà còn là một quy trình làm việc hợp tác, cho phép các bên liên quan trong dự án (chủ đầu tư, kiến trúc sư, kỹ sư, nhà thầu...) truy cập và chia sẻ thông tin về công trình trong suốt vòng đời của nó.
Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này. Trong những năm gần đây, BIM đã được nhiều doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước quan tâm và từng bước áp dụng vào các dự án xây dựng. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình hình triển khai và áp dụng BIM ở Việt Nam năm 2024, đồng thời phân tích doanh thu, chi phí, cơ hội, xu hướng BIM năm 2025 và triển vọng của ngành tư vấn BIM, ngành đào tạo BIM ở Việt Nam.
2. Tình hình triển khai và áp dụng BIM ở Việt Nam năm 2024
Mặc dù BIM mang lại nhiều lợi ích to lớn, việc triển khai BIM ở Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn và thách thức. Theo một khảo sát gần đây, tỷ lệ các dự án xây dựng sử dụng BIM ở Việt Nam năm 2024 vẫn còn khá thấp so với các nước trong khu vực.
Một số yếu tố chính cản trở việc áp dụng BIM ở Việt Nam bao gồm:
- Nhận thức về BIM còn hạn chế: Nhiều chủ đầu tư, nhà thầu và cả cán bộ quản lý vẫn chưa hiểu rõ về BIM, lợi ích cũng như quy trình triển khai BIM.
- Thiếu nguồn nhân lực được đào tạo bài bản: Việc thiếu hụt kỹ sư, kiến trúc sư có kỹ năng và kinh nghiệm làm việc với BIM là một rào cản lớn.
- Chi phí đầu tư ban đầu cao: Cần đầu tư đáng kể vào phần mềm, phần cứng và đào tạo để triển khai BIM.
- Thiếu các tiêu chuẩn, quy định và hướng dẫn rõ ràng: Hiện nay, Việt Nam chưa có một bộ tiêu chuẩn và quy định đầy đủ về BIM, gây khó khăn cho việc triển khai và quản lý dự án BIM.
- Thiếu khả năng tương tác giữa các phần mềm BIM khác nhau: Việc thiếu khả năng tương tác giữa các phần mềm BIM khác nhau gây khó khăn cho việc trao đổi thông tin và hợp tác giữa các bên liên quan trong dự án.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chính sách khuyến khích và hỗ trợ việc áp dụng BIM trong ngành xây dựng. Cụ thể, Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định số 467/QĐ-BXD ngày 22/4/2020 phê duyệt Đề án “Ứng dụng công nghệ mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động đầu tư xây dựng”. Đề án này đặt mục tiêu đến năm 2025, 30% dự án đầu tư xây dựng sử dụng BIM ở giai đoạn thiết kế, 10% dự án sử dụng BIM ở giai đoạn thi công. Ngoài ra, Chính phủ cũng đang thúc đẩy việc xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia về BIM, đồng thời tổ chức các chương trình đào tạo và tập huấn về BIM cho cán bộ quản lý và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp xây dựng lớn ở Việt Nam đã tiên phong ứng dụng BIM vào các dự án của mình và đạt được những kết quả tích cực. Ví dụ, Công ty Cổ phần Coteccons đã ứng dụng BIM trong dự án Landmark 81, tòa nhà cao nhất Việt Nam, giúp rút ngắn thời gian thi công và giảm thiểu lãng phí vật liệu. Các dự án này đã chứng minh được hiệu quả của BIM trong việc nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả của dự án.
3. Doanh thu, chi phí và cơ hội của việc áp dụng BIM trong ngành xây dựng Việt Nam năm 2024
3.1 Doanh thu
Việc áp dụng BIM có thể mang lại nhiều lợi ích về mặt doanh thu cho các doanh nghiệp xây dựng, bao gồm:
- Giảm thiểu sai sót và lãng phí: BIM giúp phát hiện và xử lý các xung đột thiết kế từ giai đoạn đầu, giảm thiểu sai sót và lãng phí trong quá trình thi công.
- Rút ngắn thời gian thi công: BIM giúp tối ưu hóa quy trình thi công, từ đó rút ngắn thời gian hoàn thành dự án.
- Nâng cao chất lượng công trình: BIM giúp kiểm soát chất lượng công trình tốt hơn, đảm bảo công trình được xây dựng đúng theo thiết kế.
- Tăng khả năng cạnh tranh: Việc áp dụng BIM giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút được nhiều dự án hơn.
- Nâng cao năng suất: BIM tăng cường sự cộng tác và giao tiếp giữa các bên liên quan, dẫn đến năng suất được cải thiện.
3.2 Chi phí
Việc áp dụng BIM trong xây dựng đi kèm với các loại chi phí quan trọng sau:
| Danh mục chi phí | Mô tả | Ví dụ |
|---|---|---|
| Chi phí đầu tư ban đầu | Chi phí mua sắm phần mềm, phần cứng và đào tạo nhân lực. | Phần mềm BIM (Revit, ArchiCAD, Tekla Structures), máy tính cấu hình cao, máy chủ, thiết bị scan 3D, khóa đào tạo BIM. |
| Chi phí vận hành | Chi phí duy trì hệ thống BIM, cập nhật phần mềm và đào tạo bổ sung. | Phí bản quyền phần mềm, chi phí bảo trì hệ thống, chi phí đào tạo nâng cao. |
Việc sử dụng BIM có thể giúp giảm chi phí xây dựng lên tới 20%. Ví dụ, BIM giúp giảm chi phí vật liệu bằng cách tối ưu hóa thiết kế và lập kế hoạch thi công chính xác hơn.
3.3 Cơ hội
BIM mang lại nhiều cơ hội phát triển cho doanh nghiệp xây dựng tại Việt Nam:
| Cơ hội | Mô tả |
|---|---|
| Mở rộng thị phần | Nắm bắt cơ hội từ các dự án lớn, dự án trọng điểm quốc gia yêu cầu sử dụng BIM. |
| Phát triển dịch vụ tư vấn BIM | Cung cấp dịch vụ tư vấn, triển khai và đào tạo BIM cho các doanh nghiệp khác. |
| Hợp tác quốc tế | Tham gia vào các dự án BIM quốc tế, học hỏi kinh nghiệm và nâng cao năng lực cạnh tranh. |
Thị trường BIM ở Việt Nam đang có tiềm năng phát triển mạnh mẽ. Các doanh nghiệp tiên phong áp dụng BIM sẽ có nhiều cơ hội mở rộng hoạt động và hợp tác chiến lược.
3.4 Quy mô thị trường và tăng trưởng
Thị trường BIM tại Việt Nam được dự đoán sẽ đạt 14,7 triệu USD vào năm 2027, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 13,1% trong giai đoạn 2021-2027. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng về việc áp dụng BIM trong các dự án xây dựng quy mô lớn và sự hỗ trợ của chính phủ đối với việc áp dụng BIM.
4. Xu hướng BIM ở Việt Nam năm 2025
Dựa trên những xu hướng BIM mới nhất trên thế giới và tình hình thực tế tại Việt Nam, có thể dự đoán một số xu hướng BIM nổi bật ở Việt Nam năm 2025 như sau:
- BIM 4D, 5D, 6D sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn: BIM 4D (thời gian), 5D (chi phí) và 6D (vận hành) sẽ được tích hợp vào quy trình BIM để quản lý dự án toàn diện hơn. Ví dụ, BIM 4D có thể được sử dụng để lập kế hoạch và theo dõi tiến độ thi công, BIM 5D giúp kiểm soát chi phí dự án, và BIM 6D hỗ trợ quản lý vận hành và bảo trì công trình.
- Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong BIM: AI sẽ được sử dụng để tự động hóa các tác vụ trong BIM, phân tích dữ liệu và hỗ trợ ra quyết định. Ví dụ, AI có thể được sử dụng để tự động phát hiện xung đột trong mô hình BIM, phân tích hiệu suất năng lượng của công trình, hoặc đề xuất các giải pháp thiết kế tối ưu.
- Phát triển nền tảng BIM trên đám mây: Nền tảng BIM trên đám mây sẽ giúp các bên liên quan trong dự án dễ dàng truy cập và chia sẻ dữ liệu, tăng cường sự hợp tác. Điều này cho phép các nhóm làm việc từ xa và truy cập thông tin dự án từ bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào.
- BIM và Internet vạn vật (IoT): Sự kết hợp giữa BIM và IoT sẽ tạo ra các “công trình thông minh”, có khả năng tự động điều chỉnh và vận hành hiệu quả. Ví dụ, các cảm biến IoT có thể được tích hợp vào mô hình BIM để thu thập dữ liệu về môi trường, năng lượng và an ninh của công trình, từ đó tự động điều chỉnh hệ thống chiếu sáng, điều hòa không khí và an ninh.
- BIM và công trình xanh: BIM có thể đóng góp đáng kể vào việc xây dựng các công trình xanh và bền vững. Mô hình BIM có thể được sử dụng để phân tích hiệu suất năng lượng của công trình, tối ưu hóa việc sử dụng vật liệu và giảm thiểu tác động đến môi trường.
5. Triển vọng ngành tư vấn BIM, ngành đào tạo và bán khóa học BIM ở Việt Nam
Với sự phát triển của BIM, ngành tư vấn BIM, ngành đào tạo và bán khóa học BIM ở Việt Nam được dự đoán sẽ có triển vọng rất lớn trong những năm tới.
- Ngành tư vấn BIM: Các công ty tư vấn BIM sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp triển khai BIM, từ việc xây dựng quy trình BIM, đào tạo nhân lực đến quản lý dự án BIM. Các công ty này sẽ cung cấp các dịch vụ tư vấn chuyên sâu, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc sử dụng BIM và đạt được hiệu quả cao nhất.
- Ngành đào tạo BIM: Nhu cầu về kỹ sư, kiến trúc sư có kỹ năng BIM sẽ ngày càng tăng cao, tạo ra cơ hội lớn cho các trường đại học, cao đẳng và các trung tâm đào tạo BIM. Các chương trình đào tạo chuyên sâu về BIM sẽ là yếu tố then chốt để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nguồn nhân lực BIM chất lượng cao.
- Bán khóa học BIM: Hình thức đào tạo BIM trực tuyến và bán khóa học BIM cũng sẽ phát triển mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu học tập linh hoạt của người học. Các khóa học trực tuyến cung cấp sự tiện lợi và linh hoạt cho người học, giúp họ có thể tiếp cận kiến thức BIM một cách dễ dàng và hiệu quả.
6. BIM Adoption in Vietnam vs. Other Countries
Mặc dù Việt Nam đang trong giai đoạn đầu của việc áp dụng BIM, nhưng tốc độ áp dụng đang tăng nhanh chóng. So với các nước phát triển như Singapore và Malaysia, Việt Nam vẫn còn một khoảng cách đáng kể về tỷ lệ áp dụng BIM. Tuy nhiên, Việt Nam đang có những bước tiến đáng kể trong việc áp dụng BIM, đặc biệt là trong các dự án cơ sở hạ tầng lớn.
7. Kết luận
BIM là một xu hướng tất yếu của ngành xây dựng hiện đại. Mặc dù còn gặp nhiều thách thức, nhưng với sự hỗ trợ của Chính phủ, sự nỗ lực của các doanh nghiệp và sự phát triển của công nghệ, BIM sẽ ngày càng được ứng dụng rộng rãi ở Việt Nam. Việc áp dụng BIM không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả của ngành xây dựng mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành.
Hiện tại, Việt Nam đang ở giai đoạn đầu của việc áp dụng BIM, với tỷ lệ áp dụng còn thấp so với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của chính phủ, sự quan tâm của doanh nghiệp và sự phát triển của công nghệ, BIM được dự đoán sẽ có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới. Các doanh nghiệp tiên phong áp dụng BIM sẽ có nhiều cơ hội để mở rộng thị phần, phát triển dịch vụ tư vấn và hợp tác quốc tế. Đồng thời, ngành đào tạo BIM cũng sẽ phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nguồn nhân lực BIM chất lượng cao. Các xu hướng BIM nổi bật trong tương lai bao gồm BIM 4D, 5D, 6D, ứng dụng AI, nền tảng BIM trên đám mây, BIM và IoT, và BIM trong công trình xanh. Tóm lại, BIM đang dần trở thành một công cụ không thể thiếu trong ngành xây dựng Việt Nam, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành.
Tại BIMLearning.edu.vn, chúng tôi tin rằng việc phổ cập kiến thức BIM và các xu hướng công nghệ liên quan không chỉ giúp các chuyên gia và doanh nghiệp xây dựng cập nhật thông tin mới nhất mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện của ngành.
Bạn có ý kiến hay câu hỏi? Hãy để lại bình luận bên dưới và cùng trao đổi thêm về tương lai của ngành xây dựng Việt Nam! Bài viết được thực hiện bởi đội ngũ BIMLearning.edu.vn – Nơi cung cấp kiến thức và giải pháp BIM chuyên sâu cho ngành xây dựng.
